توجیه‌ناپذیری الحاد ابن‌راوندی؛ مواضع معتزلیان در باب مذهب ابن‌راوندی

author

Abstract:

ابن‌راوندی متکلمی از معتزلیان شیعه‌شده‌ در سدۀ سوم هجری بوده که منابع کلامی و رجالی اهل سنت چهرۀ سیاهی از وی ارائه کرده‌اند. خاستگاه عمدۀ این گزارش‌ها به معتزلیان بازمی‌گردد. سؤال مطرح این است که چرا ابن‌راوندی این‌گونه مورد هجمۀ معتزلیان قرار گرفته است؟ آیا گرایش فلسفی و امامی شدن وی از یک‌سو و نوع نقدهای او بر آموزه‌های الهیاتی اعتزال از سوی دیگر در مواضع معتزلیان علیه وی مؤثر بوده است؟ فرضیۀ مطرح این است که علت این اتهامات و انتسابات را باید در تعاملات و تقابلات بین‌مذاهبی و جریان‌های فکری همان دوره بازکاوی کرد. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی و تحلیل گزارش‌های موجود در منابع شیعه و اهل سنت دربارۀ ابن‌راوندی این فرضیه اثبات شود و به این نتیجه دست یابیم که علت تخریب شدید ابن‌راوندی توسط معتزلیان را باید در انتقادهای تند و نسبت‌هایی که وی در دو حوزۀ توحید و عدل به بزرگان معتزلی داده است، در کنار گرایش‌های فلسفی وی رصد کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل و بررسی دیدگاهها و مواضع در باب "آیه تطهیر"

در این رساله تلاش شده است آیه تطهیر از جهات گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. فصل اول رساله کلیات را در برمی گیرد که شامل مقدمه، بیان مسئله، فرضیات ، سوالات اصلی، هدف ها و روش انجام تحقیق است . فصل دوم چگونگی آینده نگری پیامبر در حوزه تعیین مرجعیت فردی و گروهی پس از خود مورد بررسی قرار گرفته است و نحوه پیامبر با گروههای مقابل اسلام بیان شده است . فصل سوم واژه شناسی آیه است که چهار واژه کلید آیه تطه...

15 صفحه اول

آیۀ 81 بقره در تفسیر معتزلیان، اشعریان و امامیان

آیۀ 81 سورۀ بقره دربارۀ عذاب گناهکارانی است که خطا و گناهشان بر جان آنان چیره شود. ویژگی عذاب آنها جاودانه بودن است. از آنجایی که اهل گناه، ممکن است کافر و ممکن است مسلمان باشند، در میان صاحب­نظران و مفسران، دربارۀ ابدی بودن عذاب اهل ایمان به جهت وجود ادلۀ دیگری دایر بر پاداش دایمی داشتن آنها، اختلاف نظر به وجود آمده است. این اختلاف مبتنی بر نوع نگرش هر یک از مفسران و یا گروه­ها دربارۀ تفسیر مت...

full text

بازخوانی مواضع تهمت در شهادت

گرچه روز به روز شهادت به عنوان یکی از ادلّه ی اثبات دعوا در امور حقوقی و کیفری کشورها رنگ می‌بازد و از ارزش آن کاسته می شود، اما حقوق ایران با الهام از منابع اصیل شرعی، همچنان شهادت را معتبر دانسته و ارزش زیادی برای آن قایل است. از طرفی در شرایط شاهد و شهادت سخت گیری می کند تا هر کسی نتواند با استناد به شهود بی اعتبار، محکمه را اغفال نماید. یکی از مهم‌ترین شروطی که هم در فقه مبسوطاً و هم در قانون...

full text

نفقه در مذهب حنفی

نفقه عبارت است از تأمین مخارج شخصی مانند غذا، لباس، مسکن و امثال آن.نفقه در مورد زوجیت و قرابت مطرح می‌شود؛ نفقه در زوجیت، به معنی وجوب پرداخت نفقة زوجه توسط زوج و در قرابت، به معنی وجوب پرداخت نفقة اقارب از ارحام توسط اقارب می‌باشد. برای وجوب نفقة زوجه به کتاب، سنت، اجماع و قیاس استناد شده است.از کتاب به آیة «وعلی المولود له رزقهن و کسوتهن بالمعروف» بقره/ 233.استناد شده که منظور، وجوب نفقة زوج...

full text

مهر در مذهب شافعی

مهر یا صداق مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن شده و مرد ملزم به پرداخت آن به زن می‌‌شود. در آمیزش به شبهه، نکاح فاسد و از بین بردن بضع زن نیز مهر مطرح می‌گردد. مهری که به موجب عقد ازدواج تعیین شده باشد را مهرالمسمی گویندکه ممکن است عین معین ، عین کلی، منفعت یا عمل باشد. مهرالمسمی لازم است مالیت داشته باشد، منفعت عقلائی مشروع داشته و پاک باشد،مغصوب نباشدو مجهول نباشد.مهری که به موجب قرارداد ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 4

pages  833- 854

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023